ИСРОФГАРЧИЛИКДАН САҚЛАНАЙЛИК

   Бу сафар янгиланиб, тобора харажатлари семириб бораётган урф-одатларни қисмларга бўлиб тафтиш қиламиз. Рейтингимиздан ўрин олган «тўйдаги янгиликлар», бизнингча, бу энг кераксиз сарф-харажатлар. Ўқиб, ўзингиз хулоса чиқаринг.

1. Тўйдан кейинги «ҳовлидаги тўй» Тошкентда тўйхонадаги дабдабали тўйдан кейин ҳовлида ҳам яна ўйин-кулгуни давом эттириш урфга кириб бораяпти. Чарчамадингизми? Тўйиб кетмадингизми? Ёки пулингизни қаёққа қўйишни билмаяпсизми?
2. «Келинсалом» операцияси. Одатдаги «келинсалом» маросимидан кўпчилик воз кечиб, тўй билан боғлиқ харажатлар анчайин ихчамлашаётган эди. Хўш, бу меҳмонларингизга чиройли кўринармикин?
3. Лимузинлар, жиплар кортежи. Куёв бўлмиш эса дўстлари палон миллион сўмга машиналар кортежини тўёна қилганини мақтаниб ўтирибди. Уйланаётган йигитлар, қачон улғаясиз? Тўғри, бугунги кун сизники, унда чинакам қаҳрамон бўлишни истайсиз. Лекин эртага қўлингиз кўрмаган пулни дўстларингизнинг тўйларида қийналиб қайтараётганингизда, ўшанда шунча пулни керакли нарсага сарфласам бўларкан, деб аттанг қилиб қоласиз. Чунки, келиннинг кўчасига киролмай, тор кўчаларда ортига қайрилолмай қоладиган ваҳимали, 3 соатгагина ёлланган машиналар ҳаётингизда ҳеч бир фойдали ўзгариш ясай олмаслигини тушунган бўласиз.
4. Миллионларни менсимаган оқ кўйлак. Худди айрим куёвлар машиналар кортежини ғурур рамзи деб билганларидек, баъзи келинлар ҳам машҳур салондан эсни оғдирар нархда кўйлак кийишни мансаб деб тушунишади. «3 миллионлик кўйлак, ҳали очиб ҳам кўрилмаган», деб оғзини тўлдириб, орзунгиздаги кўйлакни кўрсатаётган қиз кечагина ўша кўйлакни ювиб, яна бренд биркасини осиб, клёнкасига жойлаган бўлади. Бу одатий ҳолат. Қанчадан қанча келин-куёвлар, қудалар ўртасида айнан шу либос туфайли келишмовчиликлар бўлади, кўйлак танлаганда ҳар икки оилангизнинг иқтисодий ҳолатини, қадриятларини ҳисобга олинг.
5. «Бирров»чи хонандалар. Тўй қилаётганлар одамларга икки ёшнинг никоҳи тузилаётганини хабар қилиб, бундан хурсанд эканлигини билдириш учун байрам қилади. Ҳеч ким гала концерт уюштиришингизни кутмайди. Тўй эгалари, сизни алдаб-сулдаб 5 та қўшиқни ҳам охиригача айтмай, бироқ пулингизни нақд олиб кетадиган хонандалар кортежига сиз ҳам қизиқманг. Биттагина яхши ижодий гуруҳнинг ўзи барчага қувонч улаша олади.
6. Шоколадли фонтан. Ҳозир тўй ва бошқа маросимларни ташкиллаштиришда кўмаклашадиган хизматлар кўп. Шоколадли фонтан, мева-чевалар минораси, шампан винолар пирамидаси… Бундай «мўъжиза»ларни Ғарб кашф қилган бўлса ҳам, хориж тўйларида байрамона, бироқ камхарж дастурхон бўлади.Сиз меҳмонларингизни қойил қолдиришни истаяпсиз, тушунамиз, лекин ортиқча сармоянгизни ўшаларнинг энг муҳтожмандига, касалмандига бериб, қанчаданқанча савобга қолишингиз ҳақида ҳам ўйлаб кўринг.
7. Ҳамманинг чангига тўйинган торт. Энди эса патнис тобора катталашиб, қаватма-қават бўла бошлади. Дастурхонингиз тўла ноз-неъмат бўлса, шу қимматбаҳо тортсиз тўй ўтмайдими? Рақсга тушганларнинг дупир-дупир чангига тўйинадиган тортнинг бор-йўқлигини, очиқ гап, меҳмонлар сезмайди ҳам. «Торт едириш»  операцияси эса кўпчиликка эриш туюлади: келин-куёв оналарига бир бўлакдан торт едирган бўлишади. Шартми шу? Бироз шошмай турсангиз, келингиз ўзи пиширган пишириқдан оғзингизга тутади, куёвингиз иссиқ нон билан қаймоқ кўтариб боради.

8. Тўйхонани шарлар, гуллар билан безатиш. Ҳамма ёқдан гуллар ифори келиб турса, байрам шукуҳи билиниб турса, қанчалик зўр! Бироқ бу гўзалликларнинг ҳаммаси ҳам тўй эгаси учун чиқимдан бошқа нарса эмас. Бугун тўйхоналаримизнинг нақшу нигорларини, безакларини томоша қилиб чарчамайсиз. Бизнингча, яна безак қўйдиришга уриниш — исрофгарчилик

9. Фото-видео хизматнинг қўшимча харажатлари. «Иккита камера етмайди, тўрттада ишласак, даҳшат иш бўлади, комплектимизга кран ҳам киради.  Фотосессия учун меҳмонхона гаплашиш керак, табиат қўйнида жуда оддий бўлиб қолади…» деган маслаҳатлари фақат ўзлари учун фойда.

10. Пуфаклар учиши, тутунлар тарқалиши. Ким нима қилаётгани монитордан кўрсатиб турилиши… Мана шу майда-чуйдалар унча-бунча тўй эгасининг қаддини букиб қўйяпти. Ниятимиз, бугун орамиздаги бир-иккита чўнтагимиз полвонроқ жорий этаётган янгиликлар эртага «Ота-бобомиз қилган шу ишни» қабилида болаларимиз тилидан янграмасин, бидъату хурофот, исрофгарчилигу риёкорликка айланиб кетмасин.

Тошкент шаҳар, «Ислом ота» жомеъ
масжиди имом хатиби
Жасур РАУПОВ