РАСУЛУЛЛОҲНИ ҚАНЧАЛИК ТАНИЙСИЗ?
#Мутолаа
…
… Ҳар қандай давлат ва унинг раҳбарининг фаолияти урушсиз, курашсиз кечмаганидек, фақат урушдан иборат ҳам бўлмайди. Хусусан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳаётларини ўргансак, жиҳод ва юришлар у Зот алайҳиссаломнинг асосий фаолиятлари бўлмай, шароит тақозоси эканини кўрамиз. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам фақатгина Мадина даврида давлат, юрту эл хавфсизиги, равнақи ва тинчлиги учунгина жанга чиққанлар. Тарих ва сийрат китобларимизда бу давр шунчалар тўлиқ ёритилганки, қайси жангда неча киши ва кимлар ўлгани тўла-тўкис келтирилади. Ўтган асримизнинг сийрат илми бўйича энг кўзга кўринган алломаси, таниқли тадқиқотчи, муҳаққиқ олим Муҳаммад Сулаймон Мансурфурий раҳматуллоҳи алайҳнинг хулосаларига кўра, Пайғамбар алайҳиссаломнинг даврларида бўлиб ўтган тўқнашувларда душманлардан ҳаммаси бўлиб 759 киши, мусулмонлардан 259 жон ўлган («Роҳматан лил-ъаламин»). Муаллиф таъкидлаганидек, бу адад фақатгина урушга боғлиқ бўлмай, тижорат ёки даъват сафарларида ғанимлар тарафидан уюштирилган йўлтўсарлик, душманнинг ҳарбий ҳаркатларини аниқлаш, қасос ва бошқа шу каби жараёнларда бўлган талофатларни ҳам ўз ичига олади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ўзлари фақатгина бир кишини – Убай ибн Халафнигина ўлдирганлар, бошқа бирор кишига қўл чўзмаганлар.
Дарҳақиқат, Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг асосий вазифалари инсонларни тарбиялаш, нафсларини поклаш, ахлоқларини сайқаллаш, қалбларини Роббиларига боғлаш бўлган. У Зот, асосан, кишилик жамиятини турли ички ва ташқи иллатлардан тозалаш, кишиларга ҳалолу ҳаромни танитиш, ўзаро муносабатларидага ҳуқуқ ва бурчларини тушунтириш, Буюк Яратувчилари олдидаги бандалик вазифаларини қандай адо этишни англатиш ва бошқа шу каби ишлар билан машғул бўлганлар. У Зот алайҳиссалом одамларга поклик-нопоклик тушунчаларини сингдириб, бадан, кийим, жой ва бошқа тарафларни қандай поклашни, Аллоҳнинг каломи Қуръони Карим оятларидан тортиб, сон-саноқсиз зикру дуоларни – барча-барчасини бекаму кўст ўргатиш билан банд бўлганлар. Қуръон таъбири билан айтганда, у Зотнинг бош вазифалари гуноҳ-маъсият қилганларни огоҳлантириш, эзгу, яхши амалларни қилганларга хушхабар бериш бўлган. Аммо гоҳида шароит тақозосига кўра, кишиларни жангга сафарбар қилиш ҳам муҳим зарурат бўлиб қолар эди. Аслини олганда, бу ҳам юқоридаги бурчларни бажариш учун бир восита бўлиб хизмат қилган. Шу билан бирга, ўша қилинган жангларда ҳам инсоният тарихида мисли кўрилмаган адолат, шафқат, одамийлик устивор бўлган. Аёллар, болалар, қариялар, умуман олганда, қурол кўтариб чиқмаган кишини ўлдириш қатъий таъқиқланган. Ҳозиргидек, тинч аҳолини қириш бирор мусулмоннинг хаёлига ҳам келмаган. Айниқса, ибодатхонадагиларга тегиш, биноларини бузиш кескин ман қилинган. Дов-дарахтлар, эканзорлар, иншоотларга зарар келтиришдан қайтарилган…
🔎siyrat.uz